استعفای گورباچف ​​30 سال پیش پایان اتحاد جماهیر شوروی بود

مسکو (AP) - مردمی که در شامگاه 25 دسامبر 1991 در میدان سرخ پوشیده از برف مسکو قدم می زدند، از دیدن یکی از برجسته ترین رویدادهای قرن بیستم شگفت زده شدند - پرچم سرخ شوروی بر فراز کرملین، برداشته و جایگزین شد. سه رنگ فدراسیون روسیه

دقایقی قبل، میخائیل گورباچف، رئیس جمهور شوروی، در یک سخنرانی زنده تلویزیونی خطاب به ملت استعفای خود را اعلام کرد و به 74 سال تاریخ شوروی پایان داد.

گورباچف ​​که اکنون 90 ساله است، در خاطرات خود به شدت از شکست خود در جلوگیری از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ابراز تاسف می کند، رویدادی که توازن قوای جهان را برهم زد و بذر ادامه کشمکش بین روسیه و اوکراین همسایه را کاشت.

گورباچف ​​نوشت: «هنوز متاسفم که نتوانستم کشتی را در آب های آرام تحت فرمان خود درآورم، نتوانستم اصلاحات کشور را کامل کنم.

کارشناسان سیاسی هنوز در حال بحث هستند که آیا او توانست موقعیت خود را حفظ کند و اتحاد جماهیر شوروی را نجات دهد. برخی معتقدند که اگر گورباچف، که در سال 1985 به قدرت رسید، می‌توانست از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی جلوگیری کند، اگر اقدامات قوی‌تری برای مدرن کردن اقتصاد کم‌خونی تحت کنترل دولت انجام می‌داد و در عین حال کنترل شدیدتری بر نظام سیاسی داشت.

دیمیتری ترنین، مدیر مرکز کارنگی مسکو به آسوشیتدپرس گفت: فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی یکی از آن موارد در تاریخ بود که تا زمانی که اجتناب ناپذیر شود غیرقابل تصور تلقی می شود. «اتحاد جماهیر شوروی، هر چه شانس درازمدت داشته باشد، در صورت وقوع، مقدر نبود که بمیرد.

با این حال، در پاییز 1991، مشکلات اقتصادی عمیق و تلاش های جدایی طلبانه جمهوری های شوروی فروپاشی را تقریباً قطعی کرد. کودتای نافرجام در آگوست 1991 توسط گارد کمونیست قدیمی، یک کاتالیزور بزرگ فراهم کرد، که به شدت اقتدار گورباچف ​​را تضعیف کرد و جمهوری‌های شوروی بیشتری را به استقلال تشویق کرد.

در حالی که گورباچف ​​ناامیدانه سعی می کرد برای حفظ اتحاد جماهیر شوروی درباره یک «پیمان اتحادیه» جدید بین جمهوری ها مذاکره کند، با مخالفت شدید رقیب اصلی خود، بوریس یلتسین، رهبر روسیه، که مشتاق تصرف کرملین بود و از حمایت سایر متفکران مستقل برخوردار بود، مواجه شد. سران جمهوری های شوروی.

داستان ادامه دارد

در 8 دسامبر، رهبران روسیه، اوکراین و بلاروس در یک لژ شکار با یکدیگر ملاقات کردند و اتحاد جماهیر شوروی را مرده اعلام کردند و ایجاد کشورهای مشترک المنافع را اعلام کردند. دو هفته بعد، هشت جمهوری دیگر شوروی به اتحادیه تازه تاسیس پیوستند و به گورباچف ​​یک انتخاب روشن دادند: عقب نشینی یا تلاش برای جلوگیری از فروپاشی کشور به زور.

رهبر شوروی این معضل دشوار را در خاطرات خود تجزیه و تحلیل کرد و خاطرنشان کرد که تلاش برای دستور دستگیری رهبران جمهوری می‌توانست به حمام خون در میان شکاف در وفاداری بین ارتش و مجریان قانون منجر شود.

گورباچف ​​می‌نویسد: «اگر تصمیم می‌گرفتم به برخی از ساختارهای مسلح تکیه کنم، این امر ناگزیر باعث درگیری شدید سیاسی پر از خون و پیامدهای منفی عمیق می‌شد». "من نمی توانستم این کار را انجام دهم: از خودم بودن دست می کشم."

ترنین از مرکز کارنین گفت که اگر گورباچف ​​به زور متوسل می شد، تصور اینکه چه اتفاقی می افتاد در گذشته سخت است.

او گفت: «این ممکن است باعث وقایع خونین در مسکو و در سراسر روسیه، شاید در اتحاد جماهیر شوروی شود، یا ممکن است برخی چیزها را تحکیم کند. «اگر تصمیم می گرفت از این جاده برود... دستانش خون بود. او باید چیزی شبیه یک دیکتاتور می شد، زیرا این مهم ترین عنصر میراث او را از بین می برد. یعنی به صورت دسته جمعی از زور استفاده نکنیم.»

زمانی که رهبران روسیه، بلاروس و اوکراین اعلام کردند که اتحاد جماهیر شوروی وجود ندارد، توجه چندانی به آنچه که بر سر ارتش 4 میلیونی شوروی و زرادخانه های هسته ای عظیم آن خواهد آمد، نداشتند.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سال ها تلاش دیپلماتیک به رهبری ایالات متحده طول کشید تا اوکراین، بلاروس و قزاقستان را متقاعد کنند تا تسلیحات هسته ای اتحاد جماهیر شوروی در قلمرو خود را به روسیه تحویل دهند، روندی که سرانجام در سال 1996 به پایان رسید.

پاول پالاژچنکو، دستیار گورباچف ​​به AP گفت: «رهبران جمهوری ها که پایان اتحاد جماهیر شوروی را در دسامبر 1991 اعلام کردند، به همه عواقب کاری که انجام می دادند فکر نکردند.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، که دو دهه در راس او بیشتر از مجموع دوران گورباچف ​​و یلتسین است، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را "بزرگ‌ترین فاجعه ژئوپلیتیک قرن بیستم" توصیف کرد.

پوتین در مستندی که این ماه از تلویزیون دولتی روسیه پخش شد گفت: فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، فروپاشی روسیه تاریخی بود. ما 40 درصد از قلمرو، امکانات تولید و جمعیت را از دست دادیم. ما کشور دیگری شده ایم. آنچه برای یک هزاره ساخته شده است تا حد زیادی از دست رفته است.

کرملین در سال 2014 در واکنش به برکناری رهبر سابق اوکراین دوست مسکو، ضمیمه کردن شبه جزیره کریمه اوکراین و اعمال فشار بر شورشیان جدایی طلب در همسایه شرقی، مرزهای پس از شوروی خود را دوباره ترسیم کرد.

بیش از هفت سال جنگ در مرکز صنعتی شرق اوکراین بیش از 14000 کشته برجای گذاشته است. تنش‌ها در هفته‌های اخیر بر سر تجمع نیروهای روسیه در نزدیکی اوکراین بالا گرفته است که به ترس غرب از تهاجم دامن می‌زند.

مسکو طرح‌های حمله را رد کرده و از ایالات متحده و متحدانش خواسته است که قولی الزام آور بدهند که ناتو در اوکراین گسترش نخواهد یافت یا سلاح در آنجا مستقر نخواهد کرد، درخواستی که غرب رد کرد.

پوتین و مقامات او با استدلال غرب مبنی بر اینکه روسیه در گسترش ائتلاف حرفی ندارد، مخالفت کرده و بر حق این کشور برای دفاع از منافع اصلی امنیتی خود تاکید کردند.

کنستانتین کوساچف، نایب رئیس مجلس علیای روسیه، به AP گفت: «روسیه هرگز تظاهر به داشتن حق رأی برای تصمیم گیری برای سایر کشورها نکرده است». اما ما حق مطلق داریم که برای تضمین منافع و امنیت خود و ارائه دیدگاه خود از یک محیط امنیتی در مناطق اطراف رای دهیم.

در حالی که پوتین بارها طرح‌های بازسازی اتحاد جماهیر شوروی را رد کرده است، او روس‌ها و اوکراینی‌ها را به دلیل اعتراضات خشمگین کی‌یف «یک نفر» توصیف کرد و اوکراین را متهم کرد که بخش‌های تاریخی روسیه را در طول فروپاشی شوروی به ارث برده است.

رهبر روسیه روز پنجشنبه در بحبوحه تنش‌های فزاینده با غرب، لفاظی‌های خود را تقویت کرد و ولادیمیر لنین، بنیانگذار شوروی را متهم کرد که زمین‌های روسیه را به اوکراین داده است تا «دولتی ایجاد کند که قبلاً وجود نداشته است».

___

هریت موریس، تانیا تیتووا و آنا فرانتس در این گزارش مشارکت داشتند.